Ortaklığın Giderilmesi Davası
MURİSTEN KALAN BİRBİRİ İLE AYNI NİTELİKTEKİ VE AYNI
DEĞERDE İKİ TAŞINMAZIN İKİ MİRASÇIYA KURA ÇEKMEK SURETİYLE VERİLEBİLECEĞİ
ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI ( Tarafların Muristen Kalan Taşınmazların Paylaşımı Konusunda Anlaşamadıkları/Davacının Aynen Taksim Talebi – Muristen Kalan Birbiri İle Aynı Nitelikteki ve Aynı Değerde İki Taşınmazın İki Mirasçıya Kura Çekilmek Suretiyle Verilebileceği )
·
AYNEN TAKSİM ( Ortaklığın Giderilmesi
Davası – Muristen Kalan Birbiri İle Aynı Nitelikteki ve Aynı Değerde İki
Taşınmazın İki Mirasçıya Kura Çekilmek Suretiyle Verilebilmesinin Gözetileceği
)
·
KURA YOLUYLA PAYLAŞIM ( Ortaklığın
Giderilmesi Davası/Tarafların Muristen Kalan Taşınmazların Paylaşımı Konusunda
Anlaşamadıkları – Davacının Aynen Taksim Talebi/Mirasçılara Kura Çekilmek
Suretiyle Verilebileceği )
4721/m. 642, 650
ÖZET : Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine
ilişkindir. Davacı vekili, tarafların murisi adına kayıtlı bağımsız bölümlerin
murisin ölümünden sonra iki kardeş olan davanın taraflarına intikal ettiğini
, ancak tarafların taşınmazların paylaşımı konusunda
anlaşmadıklarını ve taşınmazların aynen taksimini talep etmiştir. Uyuşmazlık,
ortaklığın giderilmesi davasında aynen taksim istenmiş ise, muristen kalan
birbiri ile aynı nitelikte ve aynı değerde iki taşınmazın, iki mirasçıya kura
çekilmek suretiyle verilip verilemeyeceği noktasındadır. Tarafların arasında
payların özgülenmesinde anlaşma sağlanamadığından, her bir mirasçıya hangi
taşınmazın verileceği konusunda mahkemece kura çekme yoluna gidilmesi
isabetlidir.
·
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ( TMK
)’nun 642. maddesinde:
“… Mirasçılardan her biri, sözleşme veya kanun
gereğince ortaklığı sürdürmekle yükümlü olmadıkça, her zaman mirasın
paylaşılmasını isteyebilir.
Her mirasçı, terekedeki belirli malların aynen, olanak
yoksa satış yoluyla paylaştırılmasına karar verilmesini sulh mahkemesinden isteyebilir.
Mirasçılardan birinin istemi üzerine hakim, terekenin tamamını ve terekedeki
malların her birini göz önünde tutarak, olanak varsa taşınmazlardan her birinin
tamamının bir mirasçıya verilmesi suretiyle paylaştırmayı yapar. Mirasçılara
verilen taşınmazların değerleri arasındaki fark para ödenmesi yoluyla
giderilerek miras payları arasında denkleştirme sağlanır…”;
·
Aynı Kanunun 650. maddesinde ise;
“… Mirasçılar, tereke mallarından mirasçı veya ortak
kök sayısınca pay oluştururlar.
Anlaşma olmazsa, mirasçılardan her biri, payların
oluşturulmasını sulh mahkemesinden isteyebilir. Payların oluşturulmasında
hakim, yerel adetleri, mirasçıların kişisel durumlarını ve çoğunluğun arzusunu
gözönünde bulundurur.
Payların özgülenmesi mirasçıların anlaşması uyarınca
yapılır. Buna olanak bulunmazsa kur’a çekilir…” hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlerden açıkça anlaşılacağı üzere, hakim, miras
yoluyla intikal eden terekenin tamamı ve terekedeki malların her birini göz
önünde tutarak, olanak varsa taşınmazlardan her birinin tamamını bir mirasçıya
vermek suretiyle paylaştırma yapabilir.
Kanun koyucunun bu hükmü getirmekteki amacı öncelikle
aynen taksim isteyen mirasçılar arasındaki paylaşma konusundaki ihtilafın en
uygun biçimde çözümlenmesi ve taşınmazların değerleri arasında fark bulunması
halinde gereğinde fark para ödetmek yoluyla, denkleştirmenin sağlanmasıdır.
Ayrıca payların özgülenmesinde mirasçıların anlaşması asıl olup, anlaşamazlarsa
kura çekilecektir.
Bu yolla aynen taksimi gerçekleştirme olanağı olan
mahkemenin mallar üzerinde ortaklığı ve uyuşmazlığı sürdürecek, sonuçta
mirasçıları satışa zorlayacak bir yöntemi benimsemesi olanaklı olmadığı gibi,
açıklanan yasal düzenlemelere de aykırı olacaktır.
Tüm bu açıklamalar ışığında somut olay ele
alındığında:
Taraflarca aynen paylaştırılması istenen eş değerde
iki taşınmaz ve bunları paylaşacak iki mirasçı bulunmakla birlikte her iki
mirasçı da aynı taşınmazı istemiştir.
Mahkeme, tarafların arasında payların özgülenmesinde
anlaşma sağlanamadığından, her bir mirasçıya hangi taşınmazın verileceği
konusunda mahkemece kura çekme yoluna gitmiş; kura çekimine ne davacı ne de
davalı itiraz etmemişlerdir.
Mahkemenin açıklanan yasal düzenlemeler
çerçevesinde iki taşınmazın her birini birer mirasçıya vermek suretiyle
paylaşım yapması ve buna ilişkin kararında direnmesi yerindedir.
